Türkiye'nin Doğal Taş Hazineleri: Traverten, Mermer ve Oniks ile Dünyaya Açılan Estetik ve İşlevsellik

İnşaat sektörü, bir ülkenin ekonomik büyümesi ve kalkınması için kritik bir rol oynar. Ancak son dönemde bazı ülkelerde inşaat talebinde bir gerileme yaşanıyor. Türkiye, tarih boyunca mimari ve inşaat alanında önemli bir mirasa sahiptir. Ancak son yıllarda ekonomik dalgalanmalar, pandemi  ve politik faktörler nedeniyle inşaat sektöründe bir yavaşlama yaşanmıştır. Özellikle büyük altyapı projelerinin duraklaması ve konut talebinde azalma, sektörü etkilemiştir. Çin, dünyanın en büyük inşaat pazarlarından biridir. Ancak son yıllarda aşırı borçlanma, konut balonu ve çevresel endişeler nedeniyle inşaat talebinde bir düşüş yaşanmıştır. Hükümet, sürdürülebilir büyümeyi desteklemek için bazı kısıtlamalar getirmiştir. Diğer Ülkeler ağırlıklı olarak inşaat sektörüne dayalı ekonomilerde, talep dalgalanmaları yaygındır. Bu, ekonomik döngüler, demografik değişiklikler ve diğer faktörlerle ilişkilidir. Bazı ülkelerde inşaat projeleri duraklayabilirken, diğerlerinde büyüme devam edebilir. İnşaat sektörü, ekonomik ve sosyal faktörlerden etkilenen dinamik bir alandır. Dünya’da en fazla rezervin Türkiye olmasına rağmen ithal taşlara talep var. Doğal taşlarımız Dünya’da bilinen olmasına rağmen inşaat projelerinde bu taşlarımıza az yer verilmektedir. İhracat mermer oranlar Doğal taş sektöründe en etkili  Granit oldu. İhracatımızda artan ülkeler  Fas, Irak ve Gürcistan oldu. Granit ihracatının önde gelen ülkeri arasında Almanya, İsveç, Avusturya ve Romanya bulunuyor. Almanya, Türk granitine en fazla talep edip ithal eden ülke olmuştu.  Fakat 2022-2033’lerde talepler azaldı verilerde yaklaşık %2 lik düşüş oldu. TRAVERTEN DÜŞÜŞ Amerika, Fransa ve Avusturya işlenmiş traverten ihracatında zirvede olan ülkelerdir. 2022 ve 2023 yılı verilerine göre önemli ölçüde ihracatlarını azalttılar. Verilerde traverten ihracatı yaptığımız Arabistan, bir önceki yıllara göre %25 artış sağladı. İŞLENMİŞ MERMER 2023 yılında Türkiye'nin ham çelik üretimi bir önceki yıla göre yüzde 4 azalarak 33,7 milyon ton oldu. Bu azalışın nedenleri arasında enerji fiyatlarının yüksek seyretmesi, inşaat sektörü başta olmak üzere tüketim ve yatırımların zayıflaması ve Çin'deki emlak piyasasında yaşanan durgunluk yer alıyor. Ancak, işlenmiş mermerin performansı diğer birimlere göre daha az oldu. İşlenmiş mermer, 1,88 milyon ton ve 897,34 milyon dolar ile 2023 yılında toplam maden ihracatımız içinde en fazla ihraç edilen ürün oldu.     ÜLKELERE MERMER  İHRACATLARI Mermer ihracatı, Türkiye için ekonomik ve stratejik bir öneme sahiptir. İşte bu konuda bazı önemli noktalar:   1.⁠ ⁠Ekonomik Katkı:    - Türkiye, dünya mermer üretiminde önemli bir oyuncudur. Mermer ihracatı, ülke ekonomisine önemli bir katkı sağlar.    - İhracat gelirleri, döviz kazancı olarak ekonomik büyümeye ve istihdama katkıda bulunur.   2.⁠ ⁠Coğrafi Konum:    - Türkiye, mermer rezervleri açısından zengin bir ülkedir. Ege ve Akdeniz bölgeleri, kaliteli mermer çıkartılabilen bölgelerdir.    - Türkiye'nin coğrafi konumu, Avrupa, Orta Doğu ve Asya pazarlarına yakınlığı nedeniyle ihracat için stratejik bir avantajdır.   3.⁠ ⁠Uluslararası Rekabetçilik:    - Türk mermeri, kalitesi ve çeşitliliği ile dünya pazarlarında rekabetçidir.    - İhracatçılar, uluslararası Deik, Musiad, fuarlar ve ticaret organizasyonları aracılığıyla yeni müşterilerle bağlantı kurabilirler.   2023 yılında, Türkiye’nin doğal taş ihracatı gerçekleştirdiği 183 ülkeden 82’sinde alım miktarlarının düşüş gösterdiği bir tabloyla karşı karşıyayız. Bu tablo, küresel pazarda önemli bir değişikliği işaret ediyor. İncelenen verilere göre, bu değişimde belirleyici bir rol oynayan ülke Amerika oldu. Bu verileri daha derinlemesine irdelediğimizde, Türkiye’nin doğal taş ihracatındaki dinamikleri anlamak için önemli ipuçlarına ulaşabiliriz. Amerika’nın alım miktarındaki değişim, sektörün gelecekteki yönelimlerini etkileyebilir. Bu tablo, ekonomik ilişkilerin ve ticaretin karmaşıklığını yansıtıyor ve belki de bir şairin kaleminden çıkacak bir hikayenin başlangıcı olabilir.   Amerika: Genel toplamda miktarda -12.11, değerde -7.60 eksilme görülüyor. Tek başına Amerika’nın düşüş rakamı ise geçen yılın lideri olarak 2023 yılında miktarda -21.75, değerde ise -15.35 azalışla tamamlandı. Çin : Tekrar zirveye yerleşen Çin, 2023 yılında Türkiye’den alımlarını miktarda 0.69, değerde ise 3.21 artış göstererek küçük de olsa olumlu bir performans sergiledi. Hindistan: Blok ihracatının Türkiye açısından bir diğer önemli ülkesi olan Hindistan, 2023 yılında genel sıralamada üçüncü sırayı aldı. Miktarda yılı 0.95’lik artışla tamamladı ve değerde 17.23 oranına ulaştı.     Suudi Arabistan: Genel sıralamada 4. sırayı alan Suudi Arabistan, tabloda yüzde 25.55 artış oranı ile dikkat çekti. Doğal taş alım miktarını yüzde 25.55 artırarak, değer olarak da yüzde 40.72’lik bir artış sağladı. Irak: Genel sıralamada düşüş gösteren ülkelerden birisi de Irak oldu. Doğal taş alım miktarını -25,73 azaltan Irak değerde de -5,40 ile tabloda 5. Sırada yer aldı İsrail: Türk doğal taş sektörünün en önemli alıcılarından biri olan İsrail, Filistin ile yaşanan savaştan fazlasıyla etkilenerek yılı düşüşle kapattı. İsrail’in alımı miktar bazında %22,91, değer bazında ise %17,96 azaldı. Fransa: Doğal taş alımı en çok düşen ülkelerden birisi de Fransa oldu. 2022 yılına göre miktar bazında -16,21, değer bazında ise -12,45 düşüş gerçekleşti. Birleşik Arap Emirlikleri: “BAE, Türk doğal taşlarının önemli alıcılarından biri olarak yılı düşüşle kapatan ülkeler arasında yer aldı. Alımları miktar bazında %40,69, değer bazında ise %12,45 azaldı ve sıralamada 8. sıraya geriledi. Avustralya: 2022 yılına göre, miktar bazında %25,52 ve değer bazında %22,62 düşüş yaşayan Avustralya, sıralamada 9. sırada yer alıyor Libya: Halen ülke yönetiminde söz sahibi olmak isteyen gruplar arasında çekişme ve iç savaşın sürdüğü Libya bir taraftan da bu yıkımların etkisini azaltarak yeniden yapılanma uğraşısında. 2023 yılında doğal taş alımları artış gösteren ülkeler arasında yer bulan Libya Miktar bazında yüzde 12,39, değer bazında ise yüzde 8,09’luk artışla kapattı yılı Bu veriler, Türkiye'nin doğal taş ihracatı için hem fırsatlar hem de zorluklar barındıran bir yılı geride bıraktığını göstermektedir. İhracat stratejilerinin, pazarın dinamiklerine ve alıcı ülkelerin ekonomik durumlarına göre esnek bir şekilde uyarlanması gerektiğine işaret eder. İlerleyen dönemlerde, düşüş yaşanan pazarlarda toparlanma sağlamak ve artış gösteren pazarlardaki başarıyı sürdürmek için detaylı pazar analizleri ve hedeflenen pazarlara yönelik özel stratejiler geliştirilmesi önem arz etmektedir. Kaynak Stone Times Sadece mermerin değil tüm sektörlerin en büyük problemi istihdam. Bu konu da bizden daha fazla problem yaşayan sektör tekstil. Bizde tekstile göre meslek olarak ağır ve zahmetli iş yapıyoruz. Tercih edilirken problem yaşanabiliniyor. Koronadan sonra inşaat sektörü istihdam olarak 3/1 azalma ile karşılaştı. Bunun önüne geçmek için, Musiad Metal Maden Sektör Kurulu olarak MEB ile birlikte meslek liselerine hamilik projesini başlattık. Okul yöneticileri maddi destekten ziyade iş insanların öğrencilere manevi desteğini talep ediyorlar. Hamilik sürecinde okullarda öğrencilere haftanın belli günleri iş insanları tarafından okuldan alınıp işe getirilecek. Okul da değil de iş yerinde ders  yapmış gibi olacak. Böylece iş hayatına stajyerlik olarak atılmaya başlamış oluyorlar. Asıl görev biz iş insanları olarak burada düşüyor. Öğrencileri severek iş hayatına alıştırmamız gerekiyor ve aidiyet duygusunu vermemiz gerekiyor Başka bir alternatif olarak İş Stk ile bir araya gelip, yurt dışından kalifiyeli personel getirmek için çalışmalarımızı başlatıyoruz. Burada Bakanlığımız riyasetinde, yurt dışındaki personel için iş insanları tanıdığı veya referans aracılığı ile isim listesini oluşturulacak. Gelecek kişiler bir müddet talep eden firmaların sorumluluğunda olacak. Eğer olumsuz bir şey olmazsa Türkiye’de yaşamaya devam edecek. Olumsuz bir durum olması halinde deport olacak. Oluşturulan liste ilk önce bizim bakanlığımıza iletilecek onay verilmesi halinde talep edilen ülkenin bakanlığına iletilecek. Olumsuz bir durum olmaması halinde ülkeye girişleri olacak. Fotoğraflar: Sembolik Editör:Mustafa Keleş